چدن چیست
چدن چیست
آشنایی با ترکیب، مزایا و تفاوت آن با فلز روحی
در بازار لوازم آشپزخانه و ظروف پخت‌وپز، نام چدن همیشه به‌عنوان یک انتخاب مقاوم، با دوام و سنتی شنیده می‌شود. اما واقعاً چدن از چه آلیاژی ساخته می‌شود؟ چه مزایا و معایبی دارد؟ و چطور می‌توان آن را با فلزاتی مانند روحی (آلومینیوم ریخته‌گری) مقایسه کرد؟ در این مطلب، همه چیز را به‌صورت ساده و دقیق برایتان توضیح می‌دهیم.
چدن چیست و از چه آلیاژی ساخته می‌شود؟
چدن (Cast Iron) نوعی آلیاژ آهن است که معمولاً از ترکیب آهن (Fe) با کربن (بین ۲ تا ۴ درصد) و مقدار کمی سیلیسیم، منگنز و فسفر ساخته می‌شود. این فلز در دمای بالا ذوب و قالب‌گیری می‌شود و به‌دلیل وجود کربن بالا، ساختاری سخت اما شکننده دارد.
چدن در برابر حرارت مقاوم است و گرما را به‌خوبی در خود نگه می‌دارد، به همین دلیل برای ساخت قابلمه، تابه و ظروف پخت سنتی بسیار پرکاربرد است.
فلز روحی چیست؟
فلز روحی (که در بازار به ظروف "روحی" یا "دیگ روحی" معروف است)، در واقع نوعی آلومینیوم ریخته‌گری است که معمولاً از آلیاژ آلومینیوم با ترکیباتی از سیلیسیم، منیزیم و گاهی مس تشکیل می‌شود. این فلز سبک‌تر، نرم‌تر و شکل‌پذیرتر از چدن است و بیشتر در تولید دیگ، قابلمه بزرگ، ظروف صنعتی و ارزان‌قیمت استفاده می‌شود.
مزایای چدن نسبت به فلز روحی
نگهداری حرارت بالا: چدن گرما را به‌مدت طولانی حفظ می‌کند، در حالی‌که آلومینیوم (روحی) سریع داغ می‌شود و سریع‌تر هم سرد می‌شود.
پخت یکنواخت غذا: به‌دلیل توزیع یکنواخت حرارت در چدن، غذا بهتر و یکنواخت‌تر پخته می‌شود.
دوام بسیار بالا: چدن با نگهداری صحیح، سال‌ها دوام دارد و ضد خش است.
ظاهر کلاسیک و زیبا: ظروف چدنی لعاب‌دار ظاهر خاص و شیکی دارند که در دکور آشپزخانه هم نقش‌آفرین است.
معایب چدن نسبت به روحی
وزن زیاد: ظروف چدنی نسبت به ظروف روحی سنگین‌تر هستند.
حساس به ضربه: چدن اگر بیفتد یا ضربه بخورد ممکن است ترک بردارد یا بشکند (بر خلاف روحی که نرم‌تر است).
نیاز به مراقبت: چدن ساده (بدون روکش لعاب) باید روغن‌کاری شود تا زنگ نزند.
قیمت بالاتر: به‌دلیل کیفیت ساخت و دوام بالا، قیمت چدن معمولاً بیشتر از فلز روحی است.
چه ظروفی از چدن ساخته می‌شوند؟
قابلمه چدنی
تابه چدنی
تابه گریل و استیک‌پز
دیگ‌های پخت سنتی
ظروف چدنی لعاب‌دار مناسب فر
نتیجه‌گیری
اگر به‌دنبال دوام، کیفیت پخت بالا و ظاهر خاص هستید، چدن انتخابی بی‌نظیر است. اما اگر سبکی، قیمت پایین‌تر و جابه‌جایی آسان برایتان اولویت دارد، ظروف روحی (آلومینیومی) گزینه بهتری محسوب می‌شوند.
در فروشگاه بهارشاپینگ می‌توانید انواع ظروف باکیفیت از جمله قابلمه گرانیتی، چدنی و سایر لوازم آشپزخانه را با خیال راحت انتخاب کنید.